نظریه ها و الگوهای سیاست گذاری برای تحلیل سیاست های نظام سلامت

دریافت: 18/9/93   پذیرش: 23/12/93 مقدمه: شناخت الگوها و نظریه های سیاست گذاری در تحلیل درست سیاست ها و درک صحیح روابط میان عوامل تأثیرگذار بر پیامدهای سیاستی مهم می باشد. در نظام سلامت نیز به دلیل ماهیت خاص تصمیم گیری در این نظام و تأثیرات آن بر سلامت عمومی این اهمیت دو چندان می گردد. این مطالعه به شرح مهم ترین نظریه ها و الگوهای سیاست گذاری می پردازد. روش کـار: در این مطالعه مروری، ابتدا تقسیم بندی های مختلف از الگوهای تحلیلی ارایه شده است و سپس الگوها و نظریه های سیاست گذاری که در بخش عمومی به طور مکرر و در بخش سلامت نیز به طور بالقوه می تواند مورد استفاده قرار گیرد، شرح داده شده است. تحلیل ها و نقدهای نویسندگان مقاله نیز در خصوص هر یک از الگوها و نظریه های ارایه شده وارد گردید. یافته ها: طبقه بندی های مختلفی برای الگوها و نظریه های تحلیلی صورت گرفته است. طبقه بندی بر اساس محتوا، نقش آفرینان، فرایند و زمینه گزینه های سیاستی از رایج ترین شیوه های طبقه بندی الگوهای تحلیلی در حوزه سلامت می باشد. الگوی خردگرایی جامع، رضایت بخش، تدریجی، ترکیبی، و جریان ها و سطل زباله برای تحلیل محتوای سیاست؛ و الگوی نخبگان، مالک-کارگزار، گروه، شبکه ای، نظام ها، و تعامل اجتماعی برای تحلیل نقش آفرینان سیاست و مراحل سیاست گذاری الگوی فرایند ارایه گردید. نتیجه گیری: شناخت اجزای یک سیاست شامل محتوا، زمینه، نقش آفرینان و فرایند سیاست گذاری و الگوها و نظریه های تحلیلی مرتبط با هر جزء، باعث درک بهتر آن سیاست و پیامدهای احتمالی آن می گردد. مرز مشخصی در قرار دادن هر یک از الگوهای تحلیلی در طبقات ذکر شده وجود ندارد. هیچ یک از الگوها و نظریه های شرح داده شده، الگویی جامع و کامل برای تحلیل اجزای مختلف یک سیاست نبوده و ارزش ذاتی هر الگو یا نظریه در چگونگی تسهیل مسیر برای رویارویی با مشکل موردنظر و اتخاذ تصمیم کارآمد می باشد.